damaq

damaq
1.
is.
1. Ağız boşluğunun üst tərəfi. Damaq səsi dilç. – tələffüz edərkən dilin damağa toxunması nəticəsində çıxan səs. Damaq saitləri.
2. Ağız mənasında. Usta papirosu damağına salıb başladı işini. C. M.. Qüdrət iri barmaqları arasındakı papirosu sakit-sakit övkələyib damağına qoydu. M. Hüs..
3. bayt. At və eşşəkdə damaq şişmə xəstəliyi; kəsmə. Tez-tez tövləyə adam buraxma ki, at damaq olar. Ə. Vəl..
2.
is. <ər. dimaq – beyin> dan. Kef, əhval, həvəs. Damağı yoxdur.
◊ Damağı çağ – bax damağı kök. Əhmədin kefi saz, damağı çağdır. M. C.. Dedim: – Cütçü baba, sağ ol, çox sağ ol! Daima kefi kök, damağı çağ ol! S. V.. Yamaclar gülür bu yaz; Damağın çağ, kefin saz. O. S.. Damağı çağ olmaq – kefi kök olmaq, çox şad olmaq. Damağı çatlamaq – nəşəyə gəlmək, ruhlanmaq, ruhu yüksəlmək. Damağı çəkmək – ürəyi istəmək, kefi istəmək, kefinə gəlmək. Bu gün damağım çəkdi, aldım, sabah kefim istədi, boşadım, – vəssalam! C. M.. Damağı gəlmək – həvəsə gəlmək, həvəslənmək. Siz bunu sanmayın həqiqətdir; Damağım gəldi, bir zərafətdir. M. Ə. S.. Damağı kök – kefi kök, kefi saz, şad, qayğısız. Damağı qalxmaq – kefi kök olmaq, nəşələnmək, sevinmək, həvəsə gəlmək. Damağı pozulmaq – kefi xarab olmaq, əhvalı pozulmaq, qanı qaralmaq. Damağı sazlaşmaq – kefi açılmaq, könlü açılmaq. <Onun> bulud kimi tutulmuş qaşqabağı açıldı, gözləri gülüb damağı sazlaşdı. «Kirpi». Damağı yanmaq – arzusuna çatmamaq, məyus olmaq. Damağına dəymək – toxunmaq, ürəyini sındırmaq, küsdürmək, pərt etmək, incik salmaq. Damağını pozmaq – kefini xarab etmək, əhvalını pozmaq. Damağını sallamaq – küsmək, pərt olmaq, narazı qalmaq. Bütün qonaqlar damaqlarını salladılar. Ə. Vəl.. Damaq qoymaq (etmək) – nəşəsini pozmaq, arzusunu (həsrətini) ürəyində qoymaq. Qovurmanın iyi Yəhya Kamalı damaq etmişdi. M. C.. Damaq sallamaq – bikef olmaq, əhvalı olmamaq, dilxor olmaq; küsmək, incimək. Damağını niyə sallayırsan? Barmağından üzüyünü, başından yaylığını aparmayıb ki?! S. R.. Damaq üstə (damaqda) olmaq – kefdə olmaq, kef çəkmək, xoş güzəran keçirmək. <Şahbaz bəy:> Arvad al, qoy evdə evdarlıq etsin, sən də kefdə, damaqda ol. S. S. A.. <Səkinə qarı:> Həmişə damaqda olasan, ay Züleyxa! M. İ.. Damaq vermək – ləzzət vermək, nəşə vermək, kef vermək, nəşələndirmək. Damaqdan düşmək – ruhdan düşmək, kefi pozulmaq, pərt olmaq. Damaqdan salmaq – pərt etmək, kefini pozmaq, ruhdan salmaq, qanını qaraltmaq. <Qərib:> Mən gedirdim, dostum çıxdı qabaqdan; Acı sözün salmaz məni damaqdan. «Aşıq Qərib».

Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti. 2009.

Игры ⚽ Нужно сделать НИР?

Look at other dictionaries:

  • Damaq — دمق   city   …   Wikipedia

  • dad-damaq — is. Ləzzət, nəşə. Yurd edəli Azərbaycanı; Dad damaq vermisən bizim ellərə. R. R …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • diş-damaq — is. dilç. Diş və damağın vasitəsilə əmələ gələn (səs və s.). Diş damaq saitləri …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • kef-damaq — bax kef 2 ci mənada. ◊ Kef(də) damaqda olmaq – bax kefdə olmaq («kef»də). O vaxt xanların dəmi hələ saz idi, xanlar gələcəklərini bilməyib, öz keflərində damaqlarında idilər. E. Sultanov. Kefə damağa baxmaq – bax kefə baxmaq («kef»də). Əziziyəm… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • P. Ramlee filmography — The following is a list of P. Ramlee films, in alphabetical order. Film (Original Title) Film (English Title) Release Starring P. Ramlee Directed by P. Ramlee Written by P. Ramlee Music by P. Ramlee Abu Hassan Penchuri Abu Hassan The Thief 1955 X …   Wikipedia

  • Malayer — For the administrative subdivision, see Malayer County. Malayer ملاير   city   Sayfieh Park of Malayer …   Wikipedia

  • Asadabad, Iran — For the administrative subdivision, see Asadabad County. Asadabad اسدآباد   city   …   Wikipedia

  • Nahavand — For the administrative subdivision, see Nahavand County. Nahavand نهاوند   city   …   Wikipedia

  • Alvand — For the city in Iran, see Alvand, Iran. For the Iranian frigate Alvand, see Iranian frigate Alvand. For the village in Azerbaijan, see Əlvənd. Alvand …   Wikipedia

  • Portable Draughts Notation — (.PDN) is the standard computer processable format for recording draughts games. This format is derived from Portable Game Notation, which is the standard chess format.PDN files are text files which must contain Tag Pairs and Movetext for each… …   Wikipedia

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”